In februari 2013 hebben we de beslissing genomen om terug te gaan naar Tunesië!
Met een dubbel gevoel heb ik de reis geboekt. Eigenlijk hadden we in een eerder stadium al het plan opgepakt om in mei van dit jaar met anderen naar Turkije te gaan, maar door omstandigheden was dit geannuleerd.
Vorig jaar al zaten we steeds te twijfelen over Tunesië,
maar nu besloten we om echt te gaan, we hadden immers de tijd aan onszelf. Wel
heb ik meerdere keren aan Jeroen gevraagd of hij het echt niet erg vond als ik
in ‘de week van Jordy’ niet thuis zou zijn, ik vond het zelf erg lastig en had er moeite mee dat ik dan voor hem niet thuis zou zijn. Hoewel, sinds hij op zichzelf woont is dat eigenlijk toch allemaal al veranderd. Maar
keer op keer verzekerde hij me dat het geen probleem was, sterker, hij vond het
juist erg goed en moedig als we zouden gaan en hoopte erop dat het ons goed zou
doen. In dat laatste heeft hij helemaal gelijk gekregen.Met een dubbel gevoel heb ik de reis geboekt. Eigenlijk hadden we in een eerder stadium al het plan opgepakt om in mei van dit jaar met anderen naar Turkije te gaan, maar door omstandigheden was dit geannuleerd.
De afgelopen jaren heb ik steeds contact gehouden met Mo, de reisleider van toen uit Tunesië, en via hem hebben we een hotel uitgezocht die ons volgens Mo wel zou bevallen. Het is een goede keus geweest. Gelukkig hebben we, achteraf, niet het hotel geboekt waar we in 2009 zaten, het zou te heftig zijn geweest. De twijfel hierover hebben we wel gehad, maar we durfden dat toch niet aan.
Op 7 mei 2013 was het zover. Op twee dagen na in dezelfde
periode als in 2009 en met buikpijn heb ik de koffers gepakt. Was het wel een
goede beslissing geweest om deze reis te gaan ondernemen? De twijfel bleef bij mij
bestaan, ondanks dat ik er ook wel weer achter kon staan. Voor Peter was die
twijfel er helemaal niet. Al heel vroeg na de dood van Jordy had hij aangegeven
terug te willen omdat dit voor zijn gevoel nodig was, maar voor mij was daar toen geen sprake van. Nog steeds bleef
hij dit in de tijden daarna zeggen en nu kon ik er dan wel achter staan.
Eenmaal daar waren er rustige dagen bij, maar ook dagen vol emoties.
Uiteraard hebben we er ook Peter zijn verjaardag gevierd. Aan het feit dat we
in deze week ook 5 jaar waren getrouwd, hebben we op onze eigen manier aandacht
besteed. We zijn in gedachten, herinneringen en emoties door mooie, maar ook best wel heel zware tijden gegaan. De terugkeer naar het hotel waar we toen hebben gelogeerd om daar rond te kijken, was nodig om het plaatje compleet te maken, maar was wel een heel moeilijke gang.
De ontmoeting met Mo was geweldig. Vier jaar lang is er contact geweest via social media, nu konden we elkaar weer in het echt spreken. Ook hij had zijn herinneringen aan vier jaar terug en het voelde heel goed om elkaar te zien. Uiteraard heb ik hem een boek gegeven.
Er zijn zeker ook fijne dagen geweest. We hebben genoten
van het mooie weer, de geweldige omgeving en de verwennerij in het hotel. Er
waren ontmoetingen met leuke mensen en een lekker drankje en genieten in de zon
maakten sommige dagen heel ontspannen.11 mei stond in het teken van Jordy. 13 mei hebben we samen Peter zijn verjaardag en onze vijfde trouwdag gevierd. 16 mei blijft voor mij een speciale, emotionele dag die dit jaar wel heel erg bijzonder is geweest.
Het vertrek haalde gelijk de eerste herinneringen al op. We
moesten in hal één zijn, bij transavia. Hetzelfde als toen. Danny, een vriend
van Jordy, heeft ons in het holst van de nacht weggebracht. Dat was wel erg
lief. Met een half uurtje vertraging zijn we vertrokken en kwamen na een
tussenlanding op Djerba rond 08.30 uur aan op Enfidha. Het vliegveld gaf
herkenningen, ondanks dat we toen op Monastir zijn geland en vertrokken. Dit
vliegveld is geheel nieuw, maar in precies dezelfde stijl gebouwd. We hadden geluk,
want we werden als eerste bij ons hotel gebracht, waardoor we voor 10.00 uur
nog aan het ontbijt konden aanschuiven.
Die eerste dagen hebben we doorgebracht met ontspannen
aan zee of het zwembad, lekker eten en drinken en het bekijken van de omgeving.
Op woensdag, 8 mei, kwam Mo naar ons hotel, het was een emotionele
(her)ontmoeting. Later die avond stelde hij ons voor aan twee echtparen uit
Volendam die voor het eerst in Tunesië op vakantie waren. Regina, Ben, Ingrid
en Floor. Zij waren met elkaar bevriend en gezamenlijk op reis. Toch was dit
geen belemmering om met elkaar twee heel leuke dagen te hebben, als
vanzelfsprekend namen ze ons op binnen hun kringetje. Met elkaar hebben we een
heel leuke avond uit gehad en zijn er heel wat verhalen aan elkaar verteld onder het
genot van een borrel. Veel te snel moesten zij alweer terugkeren naar Nederland.
11 mei was een beladen dag. Vanuit Nederland ontvingen we
smsjes en er was telefonisch contact met Jeroen. Op FB zag ik verschillende
berichten langskomen. We voelden ons verdrietig en wisten eigenlijk met deze
dag niet goed raad. Al snel besloten we om naar Sousse te gaan, dan waren we in elk geval met iets bezig. Daar hebben we rondgeslenterd in de Medina, op een terrasje gezeten en zelfs een
koetstocht gemaakt door de stad. Een beetje sippe avond volgde. De borrel
smaakte niet zoals anders, het eten viel minder goed dan andere dagen. Al vrij
op tijd hebben we ons bed opgezocht. Die avond had ik voor het eerst in de vakantie last van
buikkrampen. Kwam het door de emoties die de hele dag door mijn lijf hadden
gegierd?
Uiteraard hadden we de hele dag Jordy in gedachten bij
ons en heeft ook vandaag zijn kaarsje weer gebrand, zoals de gehele vakantie zijn foto met kaarsje op mijn nachtkastje heeft gestaan.
De volgende dag zijn we uitgebreid behandeld in de
hammam, geen toeristische, maar eentje waar ook de lokale bevolking gebruik van
maakt. Voldaan kwamen we terug in het hotel en toen bleek onze kamer helemaal
veranderd te zijn in een soort bruidssuite. Dat was een leuke verrassing,
ondanks dat het hotel zich had vergist in de datum. Dat was helemaal niet erg,
we vonden het erg leuk. De volgende morgen, op de dertiende, kregen we
roomservice en ontbijt op de kamer geserveerd. Een prachtige bos bloemen werd
nog gebracht. Kortom, het was een mooie trouwdag en een leuke verjaardag voor
Peter. Ondanks al die driedubbele gevoelens, het was tenslotte ook de dag dat
Jordy vier jaar geleden voor het laatst thuiskwam, hebben we er toch van
genoten.
Ik wilde toch heel graag terug naar het hotel van vier
jaar geleden. We besloten om dit op 14 mei te gaan doen. Met de taxi bleek het
ruim een half uur rijden wat ons maar vijf euro kostte. Een schijntje voor onze
begrippen. Toen we aankwamen gierden de zenuwen toch door mijn keel. Zodra we
bij de ingang uit de taxi stapten, wisten we dat we een heel goed besluit
hadden genomen om dit jaar voor een ander hotel te kiezen. Een onbestemd gevoel
manifesteerde zich in mijn buik en ik voelde me absoluut niet prettig. Met een
hoofd vol herinneringen zijn we naar binnen gegaan en hebben we van alles
bekeken. Foto's van toen hadden we niet, daar is de kans niet voor geweest, dus
legden we nu wel zoveel mogelijk op de camera vast. Zodat de herinnering die we
nu hebben niet in de loop van de tijd zal gaan vervormen.
Het hoogtepunt van de reis begon op 16 mei. Een
emotionele dag, de dag waarop we vier jaar geleden Jordy moesten wegbrengen, maar waarop we dit jaar de Saharatocht opnieuw gingen doen. We hadden er al
dagen naar uitgekeken en gingen die dag toch enigszins gespannen naar de bus
waarmee we zouden reizen. Wat we die eerste dag allemaal hebben gezien, bracht
zoveel herinneringen naar boven. Er zijn momenten geweest dat ik het echt niet
droog kon houden, vooral toen we in Matmata waren waar opnieuw de shish (de
noodzakelijke doek om je hoofd als je de woestijn in gaat vanwege het
voortdurende stuivende zand) werd aangeschaft. Ik realiseerde me dat wij hier vier jaar
geleden waren toen Jordy het ongeluk moet hebben gekregen.
De enige aanwijzing toen dat er iets ergs gebeurd moest
zijn, is af te leiden uit de buikpijn met gevolgen (op een verschrikkelijk supervies
toilet) die ik hier had en ik me helemaal niet lekker voelde. Maar ja, daar heb
ik wel vaker last van, dus op zich zegt dat eigenlijk niets.
De medereizigers wisten niets van ons verhaal af, Mo
vertelde alleen met regelmaat dat wij voor de tweede keer mee waren en wij
hadden zelf besloten om niets te vertellen. Wij wilden dit samen beleven,
zonder dat vreemden iets van onze situatie af wisten.
In El Jem zagen wij opnieuw het amfitheater, in Mahrés
dronken we opnieuw koffie. Het tafeltje waar we 4 jaar geleden aan zaten, stond
er ook nu nog. We kwamen weer door de slachtstraat bij Gabès. De rotswoestijn
bij Matmata, Tamezret met haar berberbewoners waar we ook een lunch kregen en
de ongelooflijke vele olijfboomvelden zagen we wederom voorbij komen. Daarna
volgde de rit richting Douz, met als hoogtepunt van die dag de tocht op de
kamelen door de Sahara vanuit Zaafrane.Daar aankomend leek het wel of alle herinneringen in één klap terugkeerden. Het was heel heftig en ik voelde van alles. Ik kreeg buikpijn, hartkloppingen en had moeite met slikken. Gelukkig werd dit na korte tijd minder en hebben we daar een tijdje kunnen rondlopen en rustig wat kunnen drinken. Tegen de tijd dat we op de kamelen gingen klimmen om een rit door de woestijn te gaan maken, was ik alweer wat kalmer geworden.
Nadat we na een half uur rijden in de woestijn van de kamelen waren gestapt, vroeg Mo alle toeristen uit onze bus om op een zandduin te gaan staan of zitten. Peter was net klaar met het vullen van een flesje met Saharazand, dat we mee naar huis wilden nemen. Toen iedereen was verzameld ging Mo, voor ons totaal onverwachts, ons verhaal van vier jaar geleden vertellen, waarbij de stilte die in de groep viel bijna voelbaar werd. Op het moment dat hij zijn verhaal begon, stokte echt de adem in mijn keel en was het bij mij niet meer te houden. De hele kamelenrit had ik me goed kunnen houden, maar nu ik hem ons verhaal hoorde vertellen, was het tranendal niet meer te stoppen. Mo verzocht tot slot aan iedereen om een minuut stilte speciaal voor Jordy, terwijl de zon als een gloeiende oranje bal langzaam achter de horizon in de Sahara verdween. Het zijn momenten waar we nog steeds kippenvel van kunnen krijgen en die nooit vergeten zullen worden.
De stilte, rust en ondergaande zon maakten een bijzonder diepe indruk.
’s Avonds hebben we een bezoek aan het hotel gebracht waar we vier jaar geleden in het hoekje van de hal zaten en waar we ons enige mogelijke contact konden hebben met het thuisfront en de alarmcentrale. Net als vier jaar geleden ben ik daar naar buiten gegaan en heb ik in de wolkeloze hemel de sterren bekeken en zag ik ook weer die ene speciale ster. Voor mijn gevoel heb ik via die ster nog één keertje met Jordy kunnen praten.
Die dag heb ik veel gehuild, maar gek genoeg ook kunnen genieten. Het voelde goed om terug te zijn.
De dag erna was heel ontspannen. Na een zeer korte
nachtrust stonden we in alle vroegte alweer bij de bus om naar het grootste
zoutmeer van Noord-Afrika te gaan, waar we nu de zonsopgang gingen meemaken. We
waren erg benieuwd naar deze dag, want die hadden we uiteindelijk nog niet
eerder meegemaakt. Veel medereizigers kwamen even naar ons toe of sloegen
eventjes een arm om ons heen. Het voelde goed, vooral ook omdat het de stemming
totaal niet beïnvloedde. Iedereen was gewoon vrolijk, wij ook. Er was een enorm
stuk spanning van ons afgevallen.
Daarna ging het richting Tozeur en werden we met een koets
door de grootste oase van Tunesië vervoerd. Ik voelde me uitgelaten en opgewekt,
hoe vreemd sommigen dat misschien ook zullen vinden. Ik deed dingen die ik
anders misschien niet gedaan zou hebben, zoals het beklimmen van een
dadelpalmboom. Een tocht met de jeep volgde naar Chébika, een bergoase aan de rand van de woestijn en het begin van het Atlasgebergte dat zich tot aan Marokko uitstrekt. Om de prachtige natuur en watervallen te zien moesten we behoorlijk klimmen over veel rotsen en nauwe doorgangen, maar het was de moeite waard. Vervolgens ging het richting Tamerza en Midés, waar de ‘verdronken’ stad van Tunesië ligt. We waren de grens van Algerije op slechts acht kilometer genaderd. In Gafsa hebben we de lunch gebruikt, waarna we naar Kairouan zijn gereden, waar de grootste moskee van het land staat en die ook wel de heilige stad wordt genoemd. Het was de laatste stop van die dag en rond 19.30 uur waren we terug in ons hotel. Ongelooflijk moe, maar wel voldaan.
Helaas moesten we op 18 mei alweer afscheid nemen van dit
mooie veelzijdige land. Maar wel met de overtuiging dat we ooit nog eens terug
zullen komen.
Terug in Nederland blikken we terug op een geslaagde
reis. Vanuit mijn omgeving hoor ik nu met regelmaat dat ik iets positiefs
uitstraal. Sommigen vragen me of ik het heb kunnen afsluiten, maar dat vind ik een
domme vraag. Dat kan uiteraard nooit, het verlies van Jordy met het intense
gemis zal ik de rest van mijn leven bij mij blijven dragen.
Toch is er wel degelijk iets gebeurd, het voelt of ik meer
rust in mijn hoofd heb gekregen. Peter zegt me nu af en toe dat ik weer een
beetje ‘de oude’ begin te worden. Mijn omgeving merkt het ook op, ik krijg veel
positieve opmerkingen. Zelf heb ik het gevoel dat ik hier niet veel voor doe,
het gaat eigenlijk een beetje als vanzelf. Wel merk ik dat ik weer meer energie
heb en steeds meer dingen ga ondernemen. Zo heeft Jeroen dus gelijk gekregen, met zijn hoop dat het ons goed zou doen om terug te keren.
We zijn vanuit het diepste dal gekomen waarin een mens
maar kan verkeren, maar kunnen nu, ondanks het blijvende gemis, ook weer van de mooie dingen van het leven
genieten!
Zonsondergang in de Sahara
Mo vertelde ons verhaal
Het hoekje in Hotel Douz, waar we vier jaar geleden de avond van 11 mei doorbrachten.
Ik zat die hele avond op het plekje naast Peter.
